Najczęściej zadawane pytania

Spis treści:

1. Co to jest proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?

2. Od czego rozpocząć proces?

3. Ile kosztuje proces?

4. Jak napisać skargę powodową?

5. Gdzie złożyć skargę powodową?

6. Kto to jest prawnik kościelny?

7. Jak wygląda współpraca z prawnikiem kościelnym?

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________

 

1. Co to jest proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?

  • Zapewne słyszeliście Państwo sformułowanie "rozwód kościelny" albo "unieważnienie małżeństwa kościelnego" albo "rozwiązanie małżeństwa kościelnego". To potoczne nazwy, błędne - co należy podkreślić - które dotyczą tak naprawdę prcesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa.

  • Proces to postępowanie, które toczy się w Sądzie kosćielnym, a jego celem jest sprawdzenie, czy małżeństwo kościelne sotało zawarte w sposób ważny, czyli: czy w ogóle doszło do przyjęcia sakramentu.

  • Zrozumienie tego sformułowania (czy doszło do przyjecia sakramentu) sprawia wiele trudności. No bo jak można rozpatrywać ważność małżeństwa, które przecież trwało? Odbyła się ceremonia ślubna, było wesele, niejednokrotnie w tym małżeństwie przyszły na świat dzieci...

  • Otóż istnieje możliwość, że pomimo wykonania  wyszystkich czynności zewnętrznych, czyli ślub w kościele, przysiega małżeńska, obrączki i wspólne życie, może okazać się, że nie został udzielony sakrament. I to ma sprawdzić proces kościelny: czy doszło do udzielenia sakramentu, czy nie.

  • Jak to zrobić? Cyli jak sprawdzić, czy sakrament został udzielony? Poprzez przeprowadzenie procesu, który ma na celu sprawdzić, czy zaistniały przyczyny, które spowodowały nieważność. Katalog takich przyczyn jest ściśle określony w prawie kościelnym, zatem w procesie sprawdzamy, czy któraś z nich (jedna lub kilka) zaistnaiała w konkretnym przypadku.

  • Celem procesu nie jest zatem "rozwiązanie" małżeństwa, ponieważ Kościół nie ma takiego prawa. Małżeństwo sakrametnalne jest nierozerwalne, nie można go zakończyć, tak jak związku cywilengo. 

  • Jeśli w procesie udowodni się, że w momencie zawierania małżeństwa istniała przeszkoda lub wada zgody lub brakowało formy kanonicznej, wówczas Trybunał deklaruje, że małżeństwo zostało zawarte w sposob nieważny, czyli sakrament nigdy nie zaistniał. Nie było go od samego początku. 

2. Od czego rozpocząć proces?  

  • Od przygotowania skargi powodowej. To dokument, rodzja prośby skierowanej do sądu kościelnego, konieczny do rozpoczęcia procesu.

  • Niektóre Trybunały kościelne, na swoich oficjalnych stronach internetowych, zamieszczają wzory skargi powodowej, określając przy tym, jakie treści powinny się w niej znaleźć:

  • Co do zasady, skarga powodowa powinna składać się z następujących części:

  1. Trybunał (sąd kościelny), do którego jest kierowana.

  2. Określenie o jakie małżeństwo chodzi i wskazać podstawy do wniesienia skargi, czyli tytuł lub tytuły prawne, z których zaskarżana jest ważność małżeństwa.

  3. Wskazanie ogólnych faktów i dowodów potwierdzjaących proponowane tytuły stwierdzenia nieważności (ta część dzieli się zazwyczaj na fragmenty dotyczące środowiska rodzinnego stron, okresu znajomości przedślubnej i okresu znajomości poślubnej stron).

  • Zredagowana skarga powodowa wraz z załącznikami powinna zostać złożona w siedzibie sądu kościelengo właściwego do przeprowadzenia procesu.

 

3. Ile kosztuje proces?

  • W sieci można znależć wiele mitów na temat kosztu procesu o stwierdzenie nieważnosci małzeństwa, dlatgo informacji dotyczących kosztów prowadzenia procesu oraz sposobu regulowania opłat najlepiej uzyskać bezpośrednio w sekretariacie sądu.
  • Pozwala to na uniknącie spekulacji w tym obszarze i jest najszybszą drogą uzyskania takich informacji, które są udzielane przez sądy. 
  • Niektóre trybunały na swoich stornach internetowych wprost publikują informacje o kosztach procesowych:
  • Tutaj znajdziecie Państwo listę wszystkich Sądów kościelnych w Polsce, z przekierowaniem na stornę internetową każdego z nich. Tam znajdują sie dane kontaktowe, m.in. numer telefonu, na który można zadzwonić, żeby dowiedzieć się ile w danej diecezji kosztuje proces o stwierdzenie nieważności małzeństwa. 

 

4. Jak napisać skargę powodową?

  • Można to zrobić samodzielenie, można także napisać skargę powodową z pomoca prawnika kościelnego.
  • Redagując skargę powodową z prawnikiem kościelnym macie Państwo pewność, że dokument zostanie przygotowany prawidłowo, ale nie chodzi wyłącznie o kwestie formalne (czyli np. wybór Sądu koscielnego, do którego skargę należy złożyć).
  • W skardze powodowej powinny znajdować sie przede wszystkim informacje wskazujące na ewentualną nieważność małżeństwa. Skarga powinna skupiać się na opisie faktów i zdarzeń, które wskazują na konkretny tytuł prawny nieważności małzeństwa.
  • Pomoc prawnika kościelengo jest więc w tym przypadku uzasadniona, ale - jak wspomniałam wyżej - nie jest niezbędna. 

 

5. Gdzie złożyć skargę powodową?

  • w Trybunale, czyli Sądzie kościelnym,
  • to, w którym, zależy od strony powodowej, może ona wybrać jedną z pośród czterech możliwości:

          1.Trybunał miejsca zawarcia małżeństwa - należy zatem sprawdzić na terenie której diecezji znajduje się parafia/kościół, w której małżeństwo zostało zawarte,

albo

          2. miejsca, w którym strona powodowa ma stałe lub tymczasowe zamieszkanie,

albo

          3. miejsca, którym strrona pozwana ma stałe lub tymczasowe zamieskzanie,

albo

          4. miejsca, w którym faktycznie trzeba będzie zebrać większość dowodów w procesie.

 

6. Kto to jest prawnik kościelny?

  • Prawnik kościelny, czyli prawnik kanonista lub kanonista to specjalista zajujący sie prawem kościelnym, na podstawie posiadanych kompetencji.
  • Nazwa potoczna, która powszechnie się przyjęła to adwokat kościelny.
  • To, co decyduje o możliwości bycia adwoktaem kościelnym to m.in. wykształcenie. Prawo kanoniczne wprost wymaga, żeby adwokat (czyli reprezentujący stronę procesową prawnik kanonista) posiadał doktorat z prawa kanonicznego lub prawdziwą biegłość w tej dziedzienie oraz musi zostać zatwierdzony do reprezentowania strony procesowej przed sądem przez biskupa diecejalnego (albo na stałe, albo do konkretnej sprawy).

 

7. Jak wygląda współpraca z prawnikiem kościelnym?

  • Odpowiedź na to pytanie ograniczę wyłącznie do określenia warunków współpracy ze mną, ponieważ praktyki bywają różne.
  • Pomagam zredagować skargę powodową - jest to zazwyczaj kilka spotkań w mojej Kancelarii, terminy zawsze ustalane są indywidualnie, tak, żeby czas  spotkania można było pogodzić np. z godzinami pracy Klienta.
  • Współpraca przy redakcji skargi powodowej rozliczana jest na bieżąco, na podstawie czasu pracy.
  • Współpraca z Klientem może zakończyć się na etapie przedrocesowym, czyli wyłącznie na zredagowaniu skargi powodowej.
  • Istnieje także możliwość ustanowienia adwokta i/lib pełnomocnika procesowego. Wówczas adwokat i/lub pełnomocnik reprezentuje stornę procesową, relizując określone obowiązki. Warurnki współpracy, wynagrodzenie i kwestie szczegółowe omawiane są indywidualnie z Klientem.